Het Cantillon-effect is vernoemd naar de Franse econoom Richard Cantillon, die de theorie voor het eerst beschreef in de 18e eeuw.
Ongelijke verdeling van geld
Het Cantillon-effect verwijst naar de ongelijke verdeling van nieuwe geldcreatie en de impact hiervan op prijzen en welvaart in een economie. Traditionele valuta’s, zoals de euro of de dollar, worden gecreëerd door centrale banken en commerciële banken. Deze banken hebben de macht om geld te creëren en te distribueren naar verschillende economische spelers.
Het probleem met dit systeem is dat degenen die het nieuwe geld als eerste ontvangen, zoals banken en financiële instellingen, profiteren van een “eerste-mover” voordeel. Ze kunnen dit nieuwe geld gebruiken om goederen en activa tegen lagere prijzen te kopen voordat het nieuwe geld zich door de economie verspreidt. Dit geeft hen een oneerlijk voordeel ten opzichte van de rest van de economie.
Invloed van Cantillon-effect op prijzen
Het Cantillon-effect heeft ook invloed op de prijzen van goederen en diensten. Naarmate het nieuwe geld door de economie stroomt, verhoogt het de vraag naar deze goederen en diensten, waardoor de prijzen stijgen (Inflatie). Dit betekent dat degenen die later het nieuwe geld ontvangen, zoals werknemers en consumenten, hogere prijzen betalen voor dezelfde producten en diensten.
Deze ongelijke verdeling van nieuwe geldcreatie kan leiden tot een toename van inkomensongelijkheid en sociaaleconomische onrechtvaardigheid. Degenen met toegang tot de geldcreatiekanalen profiteren het meest, terwijl de rest van de economie achterblijft.
Cantillon-effect bij Bitcoin
Het Cantillon-effect is vooral duidelijk in het traditionele financiële systeem, waar centrale banken geld kunnen bijdrukken en de rentetarieven kunnen beïnvloeden. Dit leidt vaak tot inflatie, waarbij de waarde van geld afneemt en de prijzen van goederen en diensten stijgen. De groepen die als eerste toegang hebben tot dit nieuw gecreëerde geld, zoals banken en grote bedrijven, kunnen profiteren van dit proces.
Bitcoin werd echter ontworpen als een alternatief voor dit traditionele systeem en probeert het Cantillon-effect tegen te gaan. Bitcoin heeft een vastgestelde geldhoeveelheid van 21 miljoen munten, die geleidelijk worden vrijgegeven door middel van een proces genaamd “mining”. Dit betekent dat er geen centrale autoriteit is die de geldhoeveelheid kan manipuleren.
Hierdoor, in tegenstelling tot het traditionele systeem, is de toegang tot Bitcoin niet beperkt tot een bevoorrechte groep. Iedereen die toegang heeft tot internet kan deelnemen aan het Bitcoin-netwerk en bitcoins uitwisselen. Dit heeft als gevolg dat de verdeling van Bitcoin veel eerlijker is.
Het Cantillon-effect komt ter sprake in podcast aflevering Les 23 – Wat is Inflatie?